How might a Mediterranean diet affect inflammatory bowel disease?

### Giới thiệu về bệnh viêm ruột và chế độ ăn Địa Trung Hải

Bệnh viêm ruột (IBD) đề cập đến một nhóm các tình trạng mãn tính ảnh hưởng đến ruột, trong đó hai loại chính là bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Đặc biệt, chế độ ăn Địa Trung Hải được cho là một phương pháp ăn uống có tiềm năng hỗ trợ cho những người bị IBD.

Một bản tổng quan gần đây đã được công bố trên tạp chí *Nutrients*, đề cập đến các dưỡng chất trong chế độ ăn Địa Trung Hải và cách mà chúng có thể ảnh hưởng đến bệnh IBD. Một vài dưỡng chất chính bao gồm protein nguồn gốc thực vật, axit béo không bão hòa omega-3, và resveratrol. Việc hiểu rõ hơn trong lĩnh vực này có thể giúp cải thiện các phương pháp điều trị cho người bị IBD.

### Chế độ ăn Địa Trung Hải và IBD

Các tác giả trong bản tổng quan nhấn mạnh rằng vi khuẩn đường ruột có ảnh hưởng tới sự phát triển của bệnh IBD. Do đó, họ cho rằng chế độ ăn uống có thể giúp hiệu chỉnh hệ vi sinh đường ruột ở những người bị IBD. Chế độ ăn Địa Trung Hải bao gồm nhiều thành phần, trong đó có lượng chất xơ cao, nhiều trái cây và rau củ, đồng thời hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn.

**Chế độ ăn này có khả năng hỗ trợ cả việc quản lý và phòng ngừa IBD, và hiện đã được khuyến nghị trong hầu hết các trường hợp IBD. Tuy nhiên, như các tác giả cũng lưu ý, lý do chính xác mà chế độ ăn Địa Trung Hải giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột cho người bị IBD vẫn còn một chút không rõ ràng.**

### Làm cách nào các dưỡng chất trong chế độ ăn Địa Trung Hải có thể ảnh hưởng đến IBD?

Trong quá trình nghiên cứu, các tác giả đã xem xét một số dưỡng chất. Đầu tiên, họ nghiên cứu về carbohydrate. Một số dữ liệu cho thấy rằng fructo-oligosaccharides có thể giúp cải thiện tính thấm của ruột ở người bị bệnh Crohn và tăng cường mức độ của một số loại vi khuẩn có lợi trong ruột.

Ngoài ra, một số thành phần khác như chitosan, polysaccharide pectin, và các loại trái cây như nam việt quất cũng có thể mang lại lợi ích. Tuy nhiên, một số chất xơ trong chế độ ăn có thể dẫn đến những tác động tiêu cực ở một số người có IBD đang hoạt động.

Tiếp theo, các nhà nghiên cứu xem xét protein. Dữ liệu hỗ trợ rằng protein nguồn gốc thực vật có thể mang lại tính chống viêm. Các loại hạt và hạt giống có thể giúp giảm thiểu vi khuẩn gây viêm và cải thiện đa dạng vi khuẩn. Một số sản phẩm từ sữa có trong chế độ ăn Địa Trung Hải, chẳng hạn như kefir, cũng có thể hữu ích.

**Kefir có hàm lượng cao Lactobacillus và có thể giúp điều chỉnh hệ vi sinh đường ruột và cải thiện viêm. Amino acid tryptophan cũng có thể hỗ trợ, nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận hiệu quả của nó.**

Chế độ ăn Địa Trung Hải chủ yếu bao gồm các chất béo không bão hòa, trong đó dầu olive nổi bật là nguồn cung cấp chất béo chính. Dầu olive chứa polyphenol và các yếu tố khác có thể hỗ trợ trong các rối loạn viêm. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ các lợi ích của dầu olive, và có vẻ như thành phần của dầu olive có thể ảnh hưởng đến hiệu ứng của nó.

Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng axit béo không bão hòa omega-3 từ cá và hạt có tính chất chống viêm. Một số nghiên cứu trên người cho thấy rằng tính chất chống viêm của axit béo omega-3 giúp cải thiện tình trạng IBD, nhưng dữ liệu là hỗn hợp. Một nghiên cứu theo dõi trường hợp phát hiện rằng hải sản và các loại hạt có thể góp phần vào sự phát triển của IBD. Dữ liệu này gợi ý rằng cần tiếp tục nghiên cứu về chất béo và IBD.

### Các dưỡng chất ít được biết đến trong chế độ ăn Địa Trung Hải có thể ảnh hưởng đến IBD

Các tác giả còn đi sâu vào các lợi ích tiềm năng của rượu vang đỏ, một phần của chế độ ăn Địa Trung Hải. Một số nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ rượu vang đỏ một cách điều độ có thể giúp bảo vệ người bệnh khỏi việc phát triển IBD hoặc làm tiến triển tình trạng bệnh.

Các thành phần của rượu vang đỏ có thể hữu ích bao gồm resveratrol, có thể giúp giảm thiểu viêm trong ruột và tăng cường mức độ vi khuẩn có lợi, cùng tannins. Tuy nhiên, các tác giả lưu ý rằng việc tiêu thụ rượu quá mức có thể làm tình trạng IBD trở nên xấu hơn.

**Một số sắc tố trong chế độ ăn Địa Trung Hải cũng có thể có lợi. Chẳng hạn, quercetin có trong các loại thực phẩm như hành, quả mọng và trái cây có múi. Nó có thể giúp thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong ruột, giảm vi khuẩn có hại, giảm tính thấm của ruột và ức chế viêm mãn tính.**

Tuy nhiên, vấn đề phát sinh từ sự sinh khả dụng thấp và hòa tan trong nước của nó, điều này đang được nghiên cứu hiện tại giải quyết. Sắc tố astaxanthin có trong một số loại hải sản có thể giúp giảm viêm và bảo vệ độ nguyên vẹn của niêm mạc. Lycopene, một carotenoid, cũng mang lại tiềm năng. Nó có trong một số loại trái cây đỏ như cà chua, có thể giúp giảm viêm, ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch và bảo vệ lớp màng ruột.

Tuy nhiên, các tác giả nhấn mạnh rằng cần có thêm nhiều nghiên cứu vì một số nghiên cứu đã gợi ý rằng các vitamin, chất chống oxy hóa và khoáng chất cụ thể có thể góp phần vào sự phát triển của IBD.

Bên cạnh đó, các dưỡng chất khác có thể mang lại lợi ích bao gồm curcumin, một thành phần của nghệ, epigallocatechin gallate có trong trà xanh, và vitamin D. Từng thành phần này đều cần được nghiên cứu thêm.

Cuối cùng, các tác giả nhấn mạnh rằng chế độ ăn Địa Trung Hải chứa nhiều hợp chất có thể có tác động kết hợp, việc tuân thủ chế độ ăn này có thể khó khăn, và việc cá nhân hóa các chiến lược ăn uống là rất quan trọng đối với những người bị IBD.

### Hạn chế của nghiên cứu và vấn đề nghiên cứu tiếp theo

Bản tổng quan có một số hạn chế. Đầu tiên, các tác giả tập trung vào dữ liệu từ một khoảng thời gian cụ thể và chỉ sử dụng một cơ sở dữ liệu. Họ cũng chỉ bao gồm các nghiên cứu viết bằng tiếng Anh. Do đó, họ có thể đã bỏ lỡ một số dữ liệu trong lĩnh vực này.

Bản tổng quan này tập trung vào các bằng chứng tiền lâm sàng. Vì vậy, cần nhiều nghiên cứu khác để xác nhận những gì mà bản tổng quan này trình bày. Nghiên cứu nhận được tài trợ từ tổ chức Crohn’s và viêm đại tràng châu Âu fellowship 2024, được trao cho một trong những tác giả của bản tổng quan. Ngoài ra, một số tác giả đã ghi nhận có xung đột lợi ích.

Berkeley Limketkai, MD, Tiến sĩ, giám đốc nghiên cứu lâm sàng tại Trung tâm Bệnh viêm ruột UCLA, người không tham gia vào bản tổng quan này, đã lưu ý rằng “hầu hết các thông tin được trình bày đều dựa trên dữ liệu tiền lâm sàng do sự thiếu hụt các nghiên cứu lâm sàng.”

“Trong khi mỗi loại dưỡng chất/thực phẩm này được cho là có lợi đều là các thành phần của chế độ ăn Địa Trung Hải, chúng không phải là độc quyền cho chế độ ăn này,” ông chỉ ra. “Điều này dấy lên câu hỏi rằng liệu các mô hình chế độ ăn kiêng khác kết hợp các thành phần riêng lẻ này có cũng sẽ mang lại lợi ích cho IBD hay không.”

Cuối cùng, Limketkai bổ sung: “Với việc bản tổng quan tổng hợp dữ liệu hiện tại và không phải là một nghiên cứu nghiên cứu cụ thể, nó không bổ sung các thông tin đã biết về chế độ ăn uống và IBD. Tuy nhiên, các bằng chứng được trình bày vẫn nhấn mạnh lợi ích của chế độ ăn Địa Trung Hải trong khi đi sâu vào chi tiết về các thành phần đem lại hiệu ứng chống viêm cho chế độ ăn này.”

### Tương lai của nghiên cứu

Các tác giả nhấn mạnh rằng cần có thêm nghiên cứu liên quan đến mối tương tác giữa vi sinh vật trong ruột non và ruột lớn với các dưỡng chất. Nghiên cứu tương lai có thể diễn ra ở nhiều cấp độ khác nhau, bao gồm cả nghiên cứu trên động vật và con người. Nghiên cứu tương lai cũng có thể khám phá cách mà hoạt động thể chất tác động đến hiệu quả, vì hoạt động thể chất là một thành phần chính trong lối sống Địa Trung Hải.

Rudolph Bedford, MD, bác sĩ tiêu hóa được chứng nhận tại Trung tâm Y tế Providence Saint John’s ở Santa Monica, CA, người không tham gia vào bản tổng quan, đã nói với MNT rằng:

“Các nghiên cứu tương lai [cần được thực hiện] nên giải quyết vấn đề các thành phần của chế độ ăn Địa Trung Hải tương tác như thế nào với hệ vi sinh đường ruột. Hệ vi sinh đường ruột bao gồm hơn 10 triệu vi khuẩn. Nó có thể là một trong những cơ quan miễn dịch lớn nhất trong cơ thể. Vì vậy, việc ngăn ngừa những thứ như viêm cấp thấp trong ruột, điều này diễn ra như thế nào? Làm thế nào mà sự đa dạng của các vi khuẩn tương tác với các thành phần chế độ ăn uống khác nhau thực sự ngăn ngừa bệnh hoặc điều chỉnh quá trình bệnh lý này?”